Στο πλαίσιο υλοποίησης του προγράμματος για τη στοχευμένη επιτήρηση και έγκαιρη ανίχνευση του μικρού σκαθαριού της κυψέλης, σας γνωρίζουμε ότι:
- Το μικρό σκαθάρι της κυψέλης των μελισσών (Aethina tumida) προέρχεται από την υποσαχάρια Αφρική, όπου δεν αποτελεί απειλή για τις τοπικές φυλές μελισσών. Παρασιτεί στις κυψέλες τρεφόμενο με γύρη, μέλι, κερί και γόνο, αλλά και με διάφορα φρούτα. Έχει εξαπλωθεί σε πολλές περιοχές στον κόσμο όπως στη Βόρεια Αφρική (Αίγυπτο), στην Αυστραλία και την Αμερική,
- Το Μικρό Σκαθάρι της Κυψέλης είναι παρασιτικό νόσημα υποχρεωτικής δήλωσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπάρχει νομική απαίτηση για οποιαδήποτε επιβεβαίωση του Μικρού Σκαθαριού της Κυψέλης. Συνεπώς, οι μελισσοκόμοι είναι υποχρεωμένοι από τον νόμο να κοινοποιούν κάθε ύποπτο εύρημα.
- Το Aethina tumida μπορεί να έχει πολλές γενεές ανά έτος (1-6) ανάλογα με τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Το γονιμοποιημένο θηλυκό γεννά αυγά (1.5 x 0.25 mm) σε συστάδες π.χ. σε ρωγμές στο ξύλο στην κυψέλη ή απευθείας στα κελιά γόνου των μελισσών. Τα θηλυκά μπορούν κατά τη διάρκεια της ζωής τους να γεννήσουν χίλια έως δυο χιλιάδες αυγά στην κυψέλη. Το στάδιο της προνύμφης διαρκεί 10-16 ημέρες. Οι προνύμφες είναι παμφάγες και τρώνε γόνο, γύρη και μέλι. Η ώριμη προνύμφη γίνεται νύμφη μετά από 15-60 ημέρες. Η νυμφοποίηση πραγματοποιείται στο έδαφος εκτός κυψέλης, συνήθως σε βάθος 1cm – 30cm και εντός ακτίνας 20 m από αυτήν. Σπάνια οι προνύμφες μπορούν να συρθούν 200m για να βρουν κατάλληλο έδαφος. Μαλακά και υγρά εδάφη καθώς και θερμοκρασίες άνω των 10°C είναι απαραίτητα για την ολοκλήρωση του βιολογικού τους κύκλου αν και το σκαθάρι μπορεί να επιβιώσει σε χαμηλότερες θερμοκρασίες εδάφους για βραχύ χρονικό διάστημα (<3 εβδομάδες). Ενήλικα σκαθάρια συνήθως αναδύονται μετά από 3-4 εβδομάδες, αλλά μπορούν να εμφανιστούν ανά πάσα στιγμή ανάμεσα στην 8η και 84η ημέρα ανάλογα με την θερμοκρασία. Τα ενήλικα σκαθάρια μπορούν να πετάξουν τουλάχιστον 10km για να προσβάλλουν νέες αποικίες. Μπορούν επίσης να επιβιώσουν έως και 9 ημέρες χωρίς φαγητό ή νερό, 50 μέρες σε χρησιμοποιημένη κηρήθρα και αρκετούς μήνες σε ώριμα ή σάπια φρούτα.
- Η εξάπλωση του Μικρού Σκαθαριού της Κυψέλης προκύπτει φυσιολογικά ως επακόλουθο της ικανότητας πτήσης του. Η εξάπλωση ενισχύεται από τη διακίνηση μελισσοδεμάτων, αποικιών μελισσών, πλαισίων κηρήθρας με μέλι, κεριού ή μελισσοκομικού εξοπλισμού μεταξύ των μελισσοκόμων. Μεταφορές χώματος, φρούτων και εναλλακτικών ξενιστών (π.χ. βομβίνοι) μπορούν επίσης να αποτελέσουν δρόμους εισαγωγής του σκαθαριού.
- Τον Σεπτέμβριο του 2014, ανιχνεύτηκε στη Νότια Ιταλία. Η εμφάνισή του περιορίζεται στην Καλαβρία και στη Σικελία στις οποίες ισχύουν περιοριστικά μέτρα (Απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 2019/1399). Η αποστολή μελισσών, βομβίνων, μη επεξεργασμένων μελισσοκομικών υποπροϊόντων, μελισσοκομικού εξοπλισμού και κηρηθρών με μέλι, που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση, απαγορεύεται από τις μολυσμένες περιοχές.
- Στην Ελλάδα δεν έχει αναφερθεί η παρουσία του μέχρι και σήμερα.
- Οι κανονισμοί που αφορούν τις εισαγωγές και τα μέτρα προστασίας είναι η κύρια άμυνα ενάντια στην εκ νέου εισαγωγή και εξάπλωση του Μικρού Σκαθαριού της Κυψέλης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι συνεπώς ζωτικό ο κάθε μελισσοκόμος να σέβεται τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να επιθεωρεί τακτικά τις αποικίες του για την παρουσία του Μικρού Σκαθαριού της Κυψέλης.
- Η νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαγορεύει πλέον (με εξαίρεση τη Νέα Ζηλανδία) τις εισαγωγές μελισσοδεμάτων ή αποικιών από Τρίτες Χώρες. Επιτρέπεται η εισαγωγή βασιλισσών μελισσών από έναν πολύ περιορισμένο αριθμό χωρών εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Κανονισμός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 206/2010).
Παρακαλούμε για περισσότερες λεπτομέρειες και για τις υποχρεώσεις μελισσοκόμων της χώρας είτε επαγγελματίες είτε ερασιτέχνες, ανατρέξτε στο έγγραφο που ακολουθεί.